Fytonutriënten
Wat zijn het en wat doen ze voor je?
Fytonutriënten
Fytonutriënten zijn bioactieve plantaardige stoffen. Dat betekent dat ze van nature in planten voorkomen. Bioactief betekent dat deze stoffen een positief effect op je gezondheid hebben, maar dat er geen behoefte voor is vastgesteld. Bioactieve stoffen kunnen dus gunstig zijn, maar ze worden niet gezien als essentiële nutriënten.
Fyto komt van het Griekse woord ‘phytos’, dat plant betekent. Je vindt fytonutriënten, ook wel fytochemicialiën genoemd, daarom ook in plantaardige voeding, zoals groenten, fruit en granen. Fytonutriënten worden geassocieerd met het verminderen van het risico op ernstige chronische ziekten.
Wil je meer weten over fytonutriënten? In dit blogbericht leg ik je er alles over uit. Lees daarom snel verder.
Wat heb je aan fytonutriënten?
Tegenwoordig worden fytonutriënten volop onderzocht door de wetenschap. De resultaten hiervan bieden een goed perspectief. Het bewijs laat zien dat de gezondheidsvoordelen ervan groter kunnen zijn dan nu bekend.
Fytonutriënten hebben namelijk een antioxiderende werking. Antioxidanten is een verzamelnaam. Het verwijst naar stoffen zoals vitamine E, C en bioactieve stoffen. Het grote voordeel van antioxidanten is dat ze vrije radicalen tegengaan. Dit zijn agressieve stoffen, die cellen en weefsels kunnen beschadigen. Het is daarom mogelijk dat antioxidanten ernstige ziektes zoals kanker en hart- en vaatziekten voorkomen.
Volgens het voedingscentrum krijg je via je normale voedingspatroon genoeg antioxidanten binnen. Maar als je om een of andere reden geen normaal voedingspatroon kunt aanhouden, dan kunnen extra fytonutriënten gunstig zijn.
Daling fytonutriënten
De laatste twintig jaar daalt het aantal fytonutriënten in onze voeding. Dat is aangetoond door onderzoek. Het komt omdat planten regelmatig op verarmde grond worden geteeld. Daarnaast worden er te veel pesticiden gebruikt.
We krijgen daardoor minder fytonutriënten via onze voeding binnen. En daar komt nog bovenop dat we vaak bewerkt voedsel eten, waardoor het minder fytonutriënten bevat. Denk daarbij aan groente uit potten, blikken en pakjes. In een voorbewerkte maaltijd zitten nog nauwelijks fytonutriënten. Daarom is het veel beter om verse, biologische fruit en groenten te kopen.
Medicijnen van fytonutriënten
Sommige medicijnen bevatten fytonutriënten. Aspirine is daarvan een bekend voorbeeld. Dit is een kunstmatige stof die vroeger van wilgen werd gemaakt. Het anti koorts effect van aspirine is te danken aan het fytonutriënt salicine, dat afkomstig is van wilgenblad. Een ander goed voorbeeld is taxol. Dit is een antikankermedicijn, dat fytonutriënten van de taxus bevat.
Soorten fytonutriënten
Er zijn duizenden soorten fytonutriënten. Zo zijn er naar schatting al meer dan 5000 geïdentificeerd. Zowel in fruit, groenten als granen.
Je kunt fytonutriënten onderverdelen in fenolen, alkaloïden, carotenoïden, organische zwavelverbindingen en stikstof bevattende verbindingen. Onderzoek is vooral verricht naar fenolen en carotenoïden. Dit zijn tevens de types fytonutriënten die volgens de wetenschap de meeste gezondheidsbevorderende effecten hebben.
Carotenoïden
Carotenoïden zijn pigmenten die kleur geven aan fruit en groenten. Ook spelen ze een belangrijke rol als antioxidant en provitamine. Wanneer je carotenoïden binnenkrijgt, werken ze ook in je lichaam als antioxidant. Zo reageren ze met vrije radicalen, waardoor deze agressieve stoffen hun schadelijke eigenschappen verliezen.
Er bestaan verschillende soorten carotenoïden. Sommige van deze soorten worden geassocieerd met een lager risico op bepaalde kankers en cardiovasculaire ziekten (hart en vaatziekten).
Carotenoïden zitten vooral in:
- Broccoli
- Wortels
- Bieten
- Boerenkool
- Spinazie
- Tomatensap
Carotenoïden kunnen helpen om oxidatieve stress te voorkomen. Oxidatieve stress leidt tot beschadigingen in je lichaam. Zo is een gevolg dat je cellen meer energie verbruiken om bepaalde beschadigingen te bestrijden.
Daarnaast beschadigt ook je DNA. En dat kan bijdragen aan het versnellen van het verouderingsproces. Verder gaan je huid en bindweefsels erop achteruit en tenslotte zorgt oxidatieve stress voor een verminderende weerstand.
Fenolen
Fenolen zijn een belangrijk onderdeel van planten. Ze zijn nodig voor de groei en voortplanting van planten. Bovendien vormen ze een afweermechanisme tegen schadelijke stoffen, parasieten en andere vijanden.
Fenolen hebben mogelijk een gunstige werking op de gezondheid, bijvoorbeeld door het verminderen van de kans op chronische ziekten als kanker.
Fenolen zitten vooral in:
- Appels
- Spinazie
- Broccoli
- Wortels
- Kolen
Boudewijn onderzoekt al sinds jaren de kracht van (an)organische scheppingen uit de natuur. Uit de overtuiging dat de natuur ons zoveel heilzame producten te bieden heeft, inspireert hij vele anderen door het creëren en delen van content over alle soorten voedingssupplementen. Naast zijn werkzaamheden als orthomoleculair therapeut in zijn eigen bedrijf is Boudewijn een bezielde blogger. Hij zal met regelmaat informatieve blogs delen over de laatste trends en ontwikkelingen over gerelateerde onderwerpen op de site van Vitaa.nl.
Leer meer artikelen van Boudewijn de Jong